Hicrî Takvim, Efendimiz Hazreti Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin Mekke'den Medine'ye Hicretini (M.S. 622) başlangıç alan “Ay esaslı bir Takvim”dir. İslâm dininde oruç, hac ve zekat ibadetlerinin zamanları ve tarihleri hicrî takvime göre belirlenir. Toplam 12 aydan oluşur ve her ay, yeni ayın (hilalin) görülmesiyle başlar.
Ayet-i Kerîme’de şöyle geçmektedir:
"Gökleri ve yeri yarattığı günden beri Allah celle celâlühû katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü Haram aylardır." (Tevbe Sûresi, 36)
1. Muharrem:
Hicri Takvimin ilk ayıdır. Haram aylardan biridir. Hicri yılbaşı bu ayın ilk günüdür. Aşure günü (10 Muharrem), Hazreti Hüseyin radıyallahu anhın şehâdeti gibi önemli olaylar bu ayda gerçekleşmiştir.
2. Safer:
Cahiliye döneminde uğursuz sayılan bir aydır. Ancak dinimizde uğursuzluk diye bir kavram olmadığı için, İslâm dini bu inancı reddetmiştir. Bu sebeple Osmanlı zamanında Safer’ul Hayr ismi ile anılmaktadır.
3. Rebiülevvel (İlk bahar):
İslâm tarihinin en kutlu doğumu olan Peygamberimiz Hazreti Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin doğum gecesi bu aydadır. (12 Rebiülevvel)
4. Rebiülahir (Son bahar):
5. Cemaziyelevvel (Kurak dönem):
Hazreti Hatice radıyallahu anha bu ayda vefat etmiştir.
6. Cemaziyelahir (Kuraklığın sonu):
Uhud savaşı bu ayda gerçekleşmiştir. (H. 3 yılda)
7. Recep (Yüce):
Haram aylardan biridir. Hadis-i şeriflerde Allah celle celâlühûnun ayı olarak bildirilmiştir. Üç Ayların birincisidir. Miraç Kandili bu ayın 27. gecesidir.
8. Şaban (Dağılan):
Ramazan Ayına hazırlık ayıdır. Hadis-i şeriflerde Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellemin ayı olarak bildirilmiştir. Berat Kandili bu ayın 15. gecesidir. Üç Ayların ikincisidir.
9. Ramazan (Oruç ayı):
Müslümanlar için en kıymetli aydır. Hadis-i şeriflerde ümmetin ayı olarak bildirilmiştir. Kur'ân-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı aydır. Kadir Gecesi bu ayın 27. gecesidir. Üç Ayların üçüncüsüdür.
10. Şevval (Yükselen):
Bu ayın ilk günü Ramazan Bayramıdır. Ülkemizde bu ayın ilk 3 günü Ramazan Bayramı olarak kutlanmaktadır. 6 gün Orucu olarak bilinen Şevval Orucu bu ayda tutulur.
11. Zilkade (Oturma zamanı – barış ayı):
Haram aylardan biridir. Hac yolculuğu hazırlıkları başlar. Bu ayda savaşmak yasaklanmıştır.
12. Zilhicce (Hac ayı):
Haram aylardan biridir. Müslümanlar için en önemli ibadetlerden olan hac ibadeti bu ayda yerine getirilir. Kurban Bayramı bu ayın 10-11-12-13. günleridir.
Haram Aylar: Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep aylarıdır. Bu aylarda savaş yasaklanmıştır.
İbadetlerin zamanının belirlenmesi ayın hareketlerine göredir. Hac, oruç gibi ibadetler mevsimlere bağlı kalmadan her yıl farklı tarihlere denk gelir.
Kur'an-ı Kerim’de Allah celle celâlühû, ay takviminin önemine binaen şöyle buyurmuştur:
"Sana (ayı) hilalleri sorarlar. De ki: Onlar, insanlar ve Hac ibadeti için vakit ölçüleridir." (Bakara, 189)
Suudi Arabistan, Fas gibi ülkeler resmi işlerde de bu takvimi kullanır. Bizler de ülkemizde ibadetlerimizin zamanını belirlemek için bu takvimi kullanıyoruz.
Unutmayın, bu ayların her biri bizler için bir yenilenme fırsatıdır. Ramazan'da oruç ibadeti ile arınır, Zilhicce'de kurban ibadetiyle yakınlaşır, Muharrem'de aşureyle paylaşırız. Takvimin ruhu, sadece tarihleri saymak değil, anları anlamlandırmaktır.
Allah’a emanet olun...
